Viêm màng não mủ nếu được phát hiện sớm, điều trị tích cực và hợp lý, sẽ là yếu tố quan trọng để bệnh nhanh khỏi, ít di chứng và hạ thấp tỉ lệ tử vong.
Nguyên nhân gây viêm màng não mủ
Có nhiều loại vi khuẩn và nấm có thể gây viêm màng não mủ, nhưng trong đó có ba loại vi khuẩn gây bệnh viêm màng não mủ hay gặp nhất là phế cầu (Streptococcus Pneumoniae), H. Influenzae (Haemophilus Influenzae), não mô cầu (Neisseria Meningitidis). Riêng ở giai đoạn sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 3 tháng tuổi (cũng như ở người già), căn nguyên gây bệnh thường gặp nhất là các loại vi khuẩn đường ruột (như E. Coli, Proteus, Klebsiella, Listeria, Streptococci nhóm B...).
Ngoài ra, nhiều loại vi khuẩn và nấm khác cũng có thể là căn nguyên gây viêm màng não mủ nhưng ít gặp hơn và thường xảy ra trên những bệnh nhân có tình trạng suy giảm miễn dịch, nhiễm khuẩn huyết.
Biểu hiện của viêm màng não mủ
Do biểu hiện ban đầu là sốt nên nhiều người thường không nghĩ đến bệnh viêm màng não mủ. Người bệnh thường sốt cao đột ngột 38°C - 39°C, đôi khi sốt rất cao kèm theo rét run, co giật. Có thể kèm viêm long đường hô hấp trên, quấy khóc hoặc li bì, mệt mỏi, ăn hoặc bú kém, da xanh tái.
Người bệnh xuất hiện nôn và buồn nôn, đau đầu, ở trẻ nhỏ thường quấy khóc hoặc khóc thét từng cơn, tiêu chảy, có thể có biểu hiện sợ ánh sáng, nằm tư thế cò súng.
Các dấu hiệu thực thể cho thấy viêm màng não mủ gáy cứng, ở trẻ nhỏ có thể gặp dấu hiệu cổ mềm, dấu hiệu Kernig, Brudzinsky, vạch màng não... dương tính.
Trẻ nhỏ còn thóp thường có dấu hiệu thóp trước phồng hoặc căng, li bì. Các biểu hiện khác là: Co giật, liệt khu trú, rối loạn tri giác - hôn mê.
Ban xuất huyết hoại tử hình sao (gặp trong nhiễm não mô cầu), các dấu hiệu của shock nhiễm khuẩn. Riêng ở trẻ sơ sinh, bệnh thường xảy ra trên trẻ sinh non, nhiễm trùng ối, ngạt sau sinh. Hội chứng nhiễm trùng thường không rõ rệt, có thể không sốt, thậm chí còn hạ thân nhiệt, hội chứng màng não cũng không đầy đủ hoặc kín đáo. Trẻ thường bỏ bú, nôn trớ, thở rên, thở không đều hoặc có cơn ngừng thở, thóp phồng hoặc căng nhẹ, bụng chướng, tiêu chảy, giảm trương lực cơ, mất các phản xạ sinh lý của trẻ sơ sinh...và có thể co giật.
Như vậy, có thể nói hội chứng màng não với 3 biểu hiện thường gặp: Đau đầu, buồn nôn và nôn, rối loạn tiêu hoá (táo bón, đôi khi tiêu chảy).